Tính thanh khoản (tiếng Anh là Liquidity) thể hiện mức độ linh hoạt của một tài sản trong giao dịch mua - bán trên thị trường mà không làm thay đổi giá trị của tài sản đó. Hiểu đơn giản hơn, tính thanh khoản là khả năng chuyển đổi một loại tài sản thành tiền mặt. Trong đầu tư, bạn sẽ bắt gặp một số thuật ngữ là tên gọi khác của thanh khoản, như “tính lỏng” hoặc “tính lưu động".
Vai trò của thanh khoản trong đầu tư tài chính
Tính thanh khoản của tài sản là một trong những chỉ số có vai trò quan trọng trong lĩnh vực tài chính. Chỉ số này đặc biệt được doanh nghiệp và các nhà đầu tư cực kỳ quan tâm bởi những vai trò sau:
Hoạt động đo lường tính thanh khoản các loại tài sản giúp doanh nghiệp đánh giá được tình hình tài chính của công ty mình, cụ thể:
Câu hỏi “Thanh khoản là gì?” cũng được các nhà đầu tư F0 cực kỳ quan tâm bởi xem xét tính thanh khoản của doanh nghiệp là một trong những yếu tố quan trọng trước khi họ đưa ra quyết định rót vốn đầu tư cho doanh nghiệp đó hay không. Đánh giá tính thanh khoản của một công ty giúp các nhà đầu tư nhận biết được tình hình tài chính của công ty hiện tại bao gồm các rủi ro thanh toán cũng như các khoản nợ của doanh nghiệp trong tương lai. Từ đó, đưa ra các quyết định đầu tư có hiệu quả.
Tham khảo thêm: Đầu tư tài chính là gì? Các hình thức đầu tư hiệu quả, an toàn nhất
Ngân hàng đánh giá sự hiệu quả của các hoạt động kinh doanh hiện tại và khả năng thanh toán dư nợ của doanh nghiệp, từ đó cân nhắc để đưa ra quyết định đúng đắn về việc cho vay vốn kinh doanh.
Đối với những doanh nghiệp đang có tính thanh khoản thấp và gặp rủi ro về tài chính, ngân hàng có thể xem xét và hỗ trợ thanh toán nợ bằng hình thức thế chấp tài sản.
Không bị thúc đẩy bởi cảm xúc:
Cảm xúc như sợ bỏ lỡ hoặc thiếu kiên nhẫn có thể dẫn đến quyết định đầu tư sai lầm. Hãy luôn duy trì sự bình tĩnh và quyết định dựa trên dữ liệu và phân tích thay vì dựa vào cảm xúc.
Thị trường tài chính luôn biến đổi. Hãy theo dõi sự phát triển của các kênh đầu tư và điều chỉnh kế hoạch nếu cần. Điều này đảm bảo rằng bạn luôn duy trì sự phù hợp và hiệu quả trong việc đầu tư.
Thiệt hại từ rủi ro thanh khoản
Rủi ro thanh khoản đem đến những hậu quả nặng nề cho nền kinh tế, xã hội và đời sống như sau:
Tham khảo thêm: Top 10 ngân hàng cho vay tín chấp phổ biến hiện nay
Yếu tố nào ảnh hưởng đến tính thanh khoản trong đầu tư tài chính?
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản trong đầu tư tài chính mà bạn nên quan tâm để có thể đánh giá được mức độ thanh khoản của sản phẩm đầu tư trong tương lai. Bao gồm:
Ví dụ: Chỉ số P/E là một chỉ số tài chính của doanh nghiệp ảnh hưởng đến tính thanh khoản của chứng khoán của công ty đó. Đây là chỉ số thể hiện kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp. Những cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhất chính là những cổ phiếu có P/E cao hơn mức trung bình của thị trường.
Ví dụ: Năm 2007, chỉ thị số 03 do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành về khống chế dư nợ vốn cho vay và chiết khấu giấy tờ có giá… cho khách hàng đầu tư, kinh doanh chứng khoán của Tổ chức tín dụng ở mức dưới 3% đã gây sốc với thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán lao dốc, hàng loạt mã chứng khoán giảm mạnh nhưng nhà đầu tư không có nguồn tiền hỗ trợ từ ngân hàng nên không thể mua vào ở thời điểm chỉ thị được ban hành.
Ví dụ: Cổ phiếu họ Apec liên tục tăng trong các phiên từ ngày 29/5 khiến các nhà đầu tư FO đua nhau “đu đỉnh” theo trào lưu đám đông vì lo sợ bỏ mất cơ hội kiếm lời. Kết quả, họ bị “sập bẫy” khi các cổ phiếu nằm sàn sau đó và phải bán tháo khi thị trường lao dốc nhanh chóng.
Ví dụ: Ủy ban chứng khoán Việt Nam ra quy định giới hạn quyền mua cổ phiếu của các nhà đầu tư nước ngoài: gồm tối đa 30% cổ phiếu phát hành từ ngân hàng thương mại và 49% cổ phiếu phát hành từ các doanh nghiệp niêm yết tại các ngành khác. Hạn chế khối lượng giao dịch khối ngoại giúp giảm các nguy cơ thâu tóm thị trường và tính thanh khoản cổ phiếu nói chung.
Có 3 chỉ số cơ bản được dùng để tính thanh khoản, gồm: Tỷ số thanh khoản hiện thời, tỷ số khả năng thanh toán tức thời, tỷ số thanh khoản nhanh.
Tỷ số thanh khoản hiện thời = Tài sản lưu động / Nợ ngắn hạn
Tỷ số khả năng thanh toán tức thời = Vốn bằng tiền / Nợ ngắn hạn
Tỷ số thanh khoản nhanh = (Tài sản lưu động - Hàng tồn kho)/Nợ ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn/Nợ ngắn hạn
Tìm kiếm lời khuyên từ chuyên gia:
Nếu bạn không có đủ kiến thức hoặc kinh nghiệm, hãy tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia tài chính có kinh nghiệm. Họ có thể chia sẻ cho bạn thông tin quý báu và giúp bạn đưa ra quyết định thông thái hơn trong việc đầu tư.
Các khoản phí liên quan đến đầu tư như phí giao dịch, quản lý quỹ, hay thuế có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận cuối cùng của bạn. Hãy hiểu rõ những khoản phí này và xem xét chúng khi đưa ra quyết định.
Không cần phải bắt đầu với một số tiền lớn. Bạn có thể bắt đầu từ những bước nhỏ, tích luỹ kinh nghiệm và tăng dần quy mô đầu tư của mình theo thời gian.
Các tiêu chí xác định tính thanh khoản cổ phiếu
Thanh khoản ngân hàng là khả năng đáng ứng tức thời nhu cầu rút tiền và giải ngân tín dụng tức thời. Ngược lại, rủi ro/ mất thanh khoản xảy ra khi ngân hàng không thể cung ứng lượng tiền mặt cho nhu cầu tức thời hoặc với chi phí quá cao.
Xem thêm: Top 5 các dịch vụ vay tiền mặt an toàn và nhanh nhất hiện nayQua tất cả nội dung trong bài viết trên, hy vọng Zalopay đã giúp bạn phần nào hiểu được khái niệm Thanh khoản là gì cũng như nắm bắt được những vấn đề xoay quanh và vai trò của thanh khoản đối với doanh nghiệp, các nhà đầu tư hay các yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản.
Tham khảo một số lưu ý dưới đây sẽ giúp bạn đầu tư tài chính an toàn và hiệu quả hơn. Xem ngay!
Tự do tài chính và khả năng tạo ra thu nhập bền vững luôn là mục tiêu mà nhiều người hướng đến thông qua việc đầu tư tài chính. Tuy nhiên, việc đầu tư không chỉ đơn giản là đặt tiền vào một loại tài sản và chờ đợi lợi nhuận. Để đảm bảo rằng bạn đang tiến xa trên con đường này một cách an toàn và hiệu quả, có một số điều liên quan đến đầu tư tài chính mà bạn nên lưu ý.
Đầu tư tài chính là việc sử dụng khoản tiền nhàn rỗi vào các kênh đầu tư như chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ… ), bất động sản, vàng, gửi tiết kiệm,... nhằm gia tăng lợi nhuận. Mục đích chính của đầu tư là tận dụng nguồn tiền hiện có để tạo ra thu nhập hoặc tăng giá trị tài sản trong tương lai. Hiểu một cách đơn giản, đây là hình thức sinh lời mà người đầu tư không cần phải tham gia trực tiếp hoạt động kinh doanh nào.
Trong một nền kinh tế thường xuyên có sự lạm phát sẽ làm cho đồng tiền dễ mất giá, nếu bạn không làm tăng giá trị đồng tiền thì tài sản của bạn sẽ có giá trị thấp hơn so với lúc trước. Do đó, đầu tư tài chính sẽ giúp bạn vừa tránh lạm phát, vừa tăng thêm nguồn thu nhập.
Theo các nhà đầu tư thì đây là hình thức tạo thu nhập thụ động, hãy dành thời gian tìm hiểu một cách kỹ càng trước khi quyết định bỏ vốn để đầu tư, một thời gian đầu sẽ mất chút thời gian nhưng về sau khi bạn đã làm quen với hình thức đó thì nó sẽ tự động vận hành theo cách bạn đã lựa chọn.
Bẫy thanh khoản và giải pháp quản lý rủi ro thanh khoản
Bên cạnh “Tính thanh khoản tài sản là gì?”, “Bẫy thanh khoản là gì?” cũng là một câu hỏi phổ biến của các nhà đầu tư F0. Khái niệm bẫy thanh khoản chỉ một hiện tượng thị trường khi mức lãi suất xuống quá thấp, mọi người có xu hướng quyết định giữ tài sản của mình dưới dạng tiền mặt (tài sản không sinh lời nhưng có khả năng thanh khoản cao) hơn là giữ những tài sản sinh lợi khác.
Cụ thể, khi bẫy thanh khoản xuất hiện lãi suất danh nghĩa tiến gần hoặc bằng 0. Lúc này nhà đầu tư sẽ đánh giá rằng lãi suất không thể tăng lên. Do đó họ có xu hướng chuyển sang nắm giữ và tích trữ tiền mặt hơn là lựa chọn đầu tư hay mua cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp. Điều này có thể dẫn đến suy thoái kinh tế nghiêm trọng.
Xem thêm: Chính sách tiền tệ là gì?
“Rủi ro thanh khoản là nguy cơ không thể thực hiện được các nghĩa vụ thanh toán, theo đó việc không thể thực hiện này sẽ kéo theo những hậu quả không mong muốn” (Duttweiler, 2010).
Có thể hiểu, rủi ro trong thanh khoản chứng khoán là những tổn thất tiềm năng về tài chính và thương hiệu. Nó xảy ra khi các nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp hoặc tổ chức tài chính không có khả năng hoặc năng lực thực hiện nghĩa vụ chi trả và thanh toán những khoản nợ đầy đủ và đúng hạn như đã cam kết trước đó. Khi có quá nhiều rủi ro thanh khoản, họ sẽ phải bán tài sản của mình để trả nợ. Trong trường hợp khó tìm người mua, tài sản sẽ phải hạ giá thấp hơn hoặc tìm một hướng giải quyết khác để bù đắp khoản nợ của họ với các bên đã cam kết.
Phân loại tài sản theo tính thanh khoản
Dựa vào thời gian thanh khoản, các loại tài sản lưu động được sắp xếp theo thứ tự thanh khoản từ cao đến thấp như sau:
Trong đó, tiền mặt là loại tài sản có tính thanh khoản cao nhất bởi nó có thể dễ dàng được sử dụng trực tiếp để thanh toán, lưu thông, tích trữ. Ngược lại, hàng tồn kho được xem là loại tài sản có tính thanh khoản thấp nhất vì phải trải qua các giai đoạn như phân phối và tiêu thụ rồi mới chuyển thành khoản phải thu, sau một thời gian khoản phải thu mới được chuyển thành tiền mặt. Giá trị tài sản lưu động trên có thể thay đổi theo thời gian và phụ thuộc vào hoạt động doanh nghiệp.
Ngoài các loại tài sản kể trên, chứng khoán cũng được xem là một loại sản có tính thanh khoản cao bởi khả năng chuyển đổi từ chứng khoán thành tiền mặt nhanh. Vì lẽ đó mà thị trường chứng khoán ngày càng trở nên hấp dẫn và thu hút càng nhiều nhà đầu tư hơn. Thế nhưng, một lưu ý đặc biệt khi lựa chọn loại chứng khoán để đầu tư đó là khả năng bán lại của nó trước khi chúng đáo hạn để tái tạo nguồn vốn đầu tư ban đầu. Loại chứng khoán nào có khả năng tái tạo kém, nghĩa là khó tìm người mua hay phải bán mất giá, nhà đầu tư sẽ chịu tổn thất lớn. Điều này được gọi là rủi ro thanh khoản trong đầu tư.
Hiểu được những rủi ro thanh khoản trong đầu tư, Zalopay đã hợp tác cùng DNSE để ra mắt sản phẩm - “Tài Khoản Chứng Khoán” với trải nghiệm đầu tư an toàn, minh bạch. Khi mua cổ phiếu trên Zalopay, khách hàng có thể cập nhật sự biến động thị trường liên tục trong các phiên cùng với khuyến nghị đầu tư bởi các chuyên gia uy tín của DNSE, giúp nhận biết những cổ phiếu đang có rủi ro thanh khoản, có khả năng tái tạo kém, từ đó đưa ra quyết định sinh lời tối ưu nhất.
